Ngành thực phẩm và đồ uống – một mảng quan trọng trong nền kinh tế tiêu dùng – đang bước vào năm 2025 với những tín hiệu hết sức tích cực, mở ra cơ hội mới nhưng cũng không thiếu thách thức. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết lý do tại sao ngành thực phẩm và đồ uống “lướt sóng” trong năm 2025, những nhân tố hỗ trợ và những rủi ro cần lưu tâm, cùng khuyến nghị cho doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Đầu tiên, cần khẳng định: theo báo cáo của SSI Research, sản lượng tiêu dùng hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) tại Việt Nam đã tăng trưởng dương trở lại kể từ quý II / 2024. Trong bối cảnh nhiều ngành vẫn đang chật vật tìm đà, đây là một dấu hiệu đáng chú ý cho thấy người tiêu dùng bắt đầu hồi phục chi tiêu, dù với mức độ thận trọng hơn trước. Nhờ đó, ngành thực phẩm và đồ uống – vốn phục vụ nhu cầu thiết yếu – có điều kiện thuận lợi để “lướt sóng” trong năm tới.

Yếu tố thứ hai là chính sách hỗ trợ và động lực vĩ mô. Theo SSI Research, có một số tác động thuận lợi từ chuỗi cung ứng, từ việc dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam, từ những chính sách kéo dài giảm thuế giá trị gia tăng, tăng lương khu vực công… Tất cả đều có thể tăng thu nhập hộ gia đình, qua đó kích thích tiêu dùng. Khi thu nhập và niềm tin người tiêu dùng tăng lên, ngành thực phẩm và đồ uống sẽ là nhóm được hưởng lợi trước do tính thiết yếu của sản phẩm.

Thứ ba, nhìn vào dữ liệu thị trường chứng khoán: năm 2024, nhóm cổ phiếu ngành thực phẩm và đồ uống tăng trưởng khoảng 23% so với cuối năm 2023, trong khi chỉ số VN‑Index tăng khoảng 12,7%. Đi sâu hơn, cổ phiếu của CTCP Hàng tiêu dùng Masan (MCH) tăng tới 182%, của CTCP Đường Quảng Ngãi (QNS) tăng 21%. Đây là minh chứng thiết thực cho hiệu quả của doanh nghiệp nắm bắt tốt xu hướng tiêu dùng, đổi mới sản phẩm và thích ứng nhanh chóng.

Tuy nhiên, không phải con đường nào cũng trải hoa hồng. Mặc dù có phục hồi, nhóm sữa và đồ uống tại khu vực đô thị lại ghi nhận giảm mạnh doanh thu do người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu và ưu tiên giá trị hơn thương hiệu. Một khảo sát gần đây cho thấy chưa tới một nửa số hộ gia đình cho rằng tài chính gia đình sẽ tốt hơn trong 12 tháng tới.  Vì vậy, ngành thực phẩm và đồ uống vẫn phải đối mặt với rủi ro liên quan đến tâm lý người tiêu dùng và mức độ chi tiêu.

=> Những mã chứng khoán theo ngành tại Việt Nam

Một thách thức khác đến từ cạnh tranh: thương mại điện tử tiếp tục tăng trưởng mạnh, và làn sóng nhập khẩu giá rẻ từ thương mại điện tử đang tạo ra áp lực lớn cho sản phẩm trong nước. Ngành thực phẩm và đồ uống truyền thống nếu không đổi mới hoặc không tạo ra lợi thế khác biệt sẽ dễ bị “chảy máu” thị phần. Do đó, việc giữ vững thương hiệu mạnh và liên tục đổi mới sản phẩm là rất quan trọng.

Về chiến lược cho doanh nghiệp và nhà đầu tư, có thể gợi ý một số hướng đi như sau:

• Doanh nghiệp nên tập trung vào sản phẩm thiết yếu và tiện lợi – bởi đây là nhóm người tiêu dùng vẫn sẵn sàng chi trong bối cảnh chi tiêu kiểm soát. Ví dụ, Masan đã ghi nhận tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận nhờ danh mục sản phẩm nhu yếu, sản phẩm mới và sản phẩm tiện lợi.
• Đổi mới sản phẩm và nâng cấp thương hiệu là chìa khóa: SSI Research khuyến nghị lựa chọn các công ty có thương hiệu mạnh vì họ sẽ được hưởng lợi từ việc đổi mới sản phẩm và chuyển dịch lên sản phẩm cận cao cấp.
• Nhà đầu tư nên lựa chọn cổ phiếu thuộc những doanh nghiệp có độ phủ thương hiệu cao, khả năng thích ứng nhanh, có chuỗi cung ứng linh hoạt và kiểm soát chi phí tốt.